Maddenin
özelliklerini taşıyan parçalanabilen en küçük yapı taşına atom adı verilir.
Atomun yapısında çekirdek ve yörüngeler(katmanlar) bulunur. Çekirdekte proton ve nötron; yörüngelerde ise elektronlar bulunur.
Proton (+),
elektron(-) yüklü, nötron ise yüksüz taneciklerdir.
Bir atomun proton
sayısı, atom numarasını ve çekirdek yükünü temsil eder. Proton sayısı ile nötron
sayısının toplamı ise, atomun kütle numarasını verir. Proton sayısı elektron
sayısına eşit atomlara nötr atom denir. Elektron almış ya da vermiş atoma ise
iyon adı verilir. Elektron alan iyon(-) yüklü olup anyon, elektron veren iyon
ise (+) yüklü olup katyon adını alır.
Aynı cins atomlardan oluşan saf
maddelere element denir. Elementler sembollerle
gösterilir. Elementlerin atom numaralarına göre dizildiği tabloya periyodik
tablo adı verilir. Geçmişten günümüze kadar periyodik tablo üzerinde çalışmalar
yapılmıştır.
Johann
Döbereiner: Elementlerin sınıflandırılması ile ilgili ilk çalışmayı, 1829 yılında benzer
özellikteki elementlerden üçlü gruplar oluşturarak gerçekleştirmiştir.
Alexandre
Beguyer de Chancourtois: Benzer fiziksel özellik gösteren elementleri dikey
sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralamıştır.
John
Newlands: Bilinen 62 elementi artan atom ağırlıklarına göre sıralamış, ilk 8
elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerin tekrar ettiğini fark
etmiştir. Elementlerin tekkrarı müzik notalarına benzetilmiştir.
Dimitri İvanoviç Mendeleyev ve Lothar Meyer: Birbirinden
habersiz, aynı dönemde elementleri sınıflandırmış ve aynı sıralamayı
bulmuşlardır. Ancak Meyer elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre
sıralarken, Mendeleyev bu sıralamada atom ağırlığını kullanmıştır. Ayrıca
Mendeleyev oluşturduğu çizelgede elementlerin düzenli olarak tekrarlanan
özellikler gösterdiğini fark etmiştir. Mendeleyev’in yaptığı sıralama günümüz
de kullanılan elementlerin sınıflandırılmasına yakın bir sıralamadır.
Henry
Moseley: Elementleri, element atomlarının proton sayılarına (atom numarasına) göre
düzenlemiştir. Çanakkale Savaşı’nda vefat etmiştir.
Gleen
Seaborg: Çizelgenin altına iki sıra daha ekleyerek periyodik sisteme son şeklini
vermiştir.
Periyodik cetvelde yatay sıralara
periyot, dikey sıralara ise grup adı verilir. 7 tane periyot, 8 tane A ve 10
tane B olmak üzere 18 tane grup bulunur.
Elektron dağılımı yapıldığında, katman sayısı elementin periyot numarasını, son katmandaki elektron sayısı ise elementin grup numarasını verir.
Elementlerin Periyodik Sistemdeki Yerlerinin Tespiti
Periyodik sistemdeki yer tespiti için, elementlerin atom numaraları kullanılır.
Nötr atom oldukları için atom numaraları elektron sayılarına eşittir. Elektron dağılımı
yapılır. Katman sayısı periyot numarasını, son katmandaki elektron
sayısı ise grup numarasını verir.
·
Elektron dağılımı yapılırken, ilk katman en fazla 2, ikinci katman en fazla
8, üçüncü katman en fazla 8 elektron almaktadır.(İlk 20 element için)
Ör: Atom numarası 13 olan Alüminyum
elementinin periyodik cetveldeki yeri şöyle bulunur:
Öncelikle nötr atom olduğu için; Atom numarası=Elektron sayısı
13 tane elektronu bulunan elementin
elektron dağılımını yapalım.
Dağılım yapıldığında Alüminyum elementinin yeri, 3 katman çizdiğimiz
için 3.periyot, son katmanda 3 elektron bulunduğu için de 3A grubu olarak belirlenir. Yani
alüminyum elementi periyodik cetvelde 3.periyot 3A grubunda yer almaktadır.
**Elektron dağılımı yapılan He atomunun
tek katmanı ve bu katmanda 2 elektronu bulunmaktadır. İlk katmanı tamamen dolu
olduğu için kararlı yapıda olan He atomu, 2A grubu elementi değil 8A grubu elementidir.
*Katman sayısı artarsa periyot numarası
artar. Aynı periyotta soldan sağa atom numarası artar. Metalik özelliği azalır,
ametalik özelliği artar. Elektron alma isteği artar.
*Son katmandaki elektron sayısı değişimi
ile grup numarası değişir. Aynı gruptaki elementler benzer kimyasal özellikler
gösterir.(1A grubunda Hidrojen, diğer 1A grubu elementlerinden farklıdır.) Grupta
yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası artar. Katman sayısı artar. Metalik özellik
artar, ametalik özellik azalır.
Periyodik cetvelde bazı grupların özel
isimleri bulunmaktadır:
1A grubu: Alkali metaller
2A grubu: Toprak alkali metaller
7A grubu: Halojenler
8A gurubu: Soygazlar
Aysel UYSAL KÖSE
Pdf Hali İçin: https://drive.google.com/file/d/1yIUMPrGrt6wYtqdwQiqPfDSuTRxjLA8I/view?usp=sharing
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder