Maddenin
özelliklerini taşıyan parçalanabilen en küçük yapı taşına atom adı verilir.
Atomun yapısında çekirdek ve yörüngeler(katmanlar) bulunur. Çekirdekte proton ve nötron; yörüngelerde ise elektronlar bulunur.
Proton (+),
elektron(-) yüklü, nötron ise yüksüz taneciklerdir.
Bir atomun proton
sayısı, atom numarasını ve çekirdek yükünü temsil eder. Proton sayısı ile nötron
sayısının toplamı ise, atomun kütle numarasını verir. Proton sayısı elektron
sayısına eşit atomlara nötr atom denir. Elektron almış ya da vermiş atoma ise
iyon adı verilir. Elektron alan iyon(-) yüklü olup anyon, elektron veren iyon
ise (+) yüklü olup katyon adını alır.
Aynı cins atomlardan oluşan saf
maddelere element denir. Elementler sembollerle
gösterilir. Elementlerin atom numaralarına göre dizildiği tabloya periyodik
tablo adı verilir. Geçmişten günümüze kadar periyodik tablo üzerinde çalışmalar
yapılmıştır.
Johann
Döbereiner: Elementlerin sınıflandırılması ile ilgili ilk çalışmayı, 1829 yılında benzer
özellikteki elementlerden üçlü gruplar oluşturarak gerçekleştirmiştir.
Alexandre
Beguyer de Chancourtois: Benzer fiziksel özellik gösteren elementleri dikey
sıralarda olacak şekilde sarmal olarak sıralamıştır.
John
Newlands: Bilinen 62 elementi artan atom ağırlıklarına göre sıralamış, ilk 8
elementten sonra benzer fiziksel ve kimyasal özelliklerin tekrar ettiğini fark
etmiştir. Elementlerin tekkrarı müzik notalarına benzetilmiştir.
Dimitri İvanoviç Mendeleyev ve Lothar Meyer: Birbirinden
habersiz, aynı dönemde elementleri sınıflandırmış ve aynı sıralamayı
bulmuşlardır. Ancak Meyer elementleri benzer fiziksel özelliklerine göre
sıralarken, Mendeleyev bu sıralamada atom ağırlığını kullanmıştır. Ayrıca
Mendeleyev oluşturduğu çizelgede elementlerin düzenli olarak tekrarlanan
özellikler gösterdiğini fark etmiştir. Mendeleyev’in yaptığı sıralama günümüz
de kullanılan elementlerin sınıflandırılmasına yakın bir sıralamadır.
Henry
Moseley: Elementleri, element atomlarının proton sayılarına (atom numarasına) göre
düzenlemiştir. Çanakkale Savaşı’nda vefat etmiştir.
Gleen
Seaborg: Çizelgenin altına iki sıra daha ekleyerek periyodik sisteme son şeklini
vermiştir.
Periyodik cetvelde yatay sıralara
periyot, dikey sıralara ise grup adı verilir. 7 tane periyot, 8 tane A ve 10
tane B olmak üzere 18 tane grup bulunur.
Elektron dağılımı yapıldığında, katman
sayısı elementin periyot numarasını, son katmandaki elektron sayısı ise elementin
grup numarasını verir.