Cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye basınç uygularlar. Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir. Katıların basıncı cismin ağırlığına ve temas ettiği yüzey alanına bağlıdır.
Kuvvet (ağırlık) birimi Newton, yüzey alan birimi m² iken; basınç birimi pascal (Pa) olarak elde edilir.
@Ağırlık(basınç kuvveti) arttıkça basınç artar.
Ayakkabı numarası aynı olan iki kişiden biri 60N, diğer 90N ise birim yüzeye 90N ağırlık daha fazla etki eder. Bu nedenle 90N’luk kişinin yere yaptığı basınç daha fazladır.
Her biri özdeş küplerle, aşağıdaki gibi iki düzenek hazırlanmıştır.
2.düzenekte küp sayısı arttığı için, ağırlık artmıştır. Temas yüzeyi ise iki düzenekte de değişmediği için, ağırlığın fazla olduğu 2.düzenekte basınç daha fazla olacaktır.
@Yüzey alanı arttıkça basınç azalır.
Aynı ağırlıktaki iki kişinin biri tek ayak üzerinde diğeri çift ayak üzerinde kumda durursa, yüzey alanı azaldığı için tek ayak üzerindeki kişi kuma daha çok basınç uygular ve daha çok batar.
Özdeş küplerle aşağıdaki gibi iki düzenek hazırlanmıştır.
1.Düzenek 2.Düzenek
Aynı ağırlıktaki küplerden 2.düzenekteki küpün yere temas eden yüzeyi daha küçüktür. Bu nedenle, yüzey alanı küçük olan 2.düzenekte basınç daha fazladır.
Meyve keserken bıçağın sivri ucunun kullanılması, daha rahat odun parçalayabilmek için baltaların ucunun sivri yapılması, temas yüzeyinin azaldığında basıncın arttığı durumlara örneklerdir.
Traktörlerin tekerleklerinin diğer araçlara nazaran daha büyük olması, tankların paletli olması, kar ayakkabılarının geniş tabanlı olması ise temas yüzeyinin arttığında basıncın azaldığı durumlara örneklerdir.
&Katılar basınç kuvvetini aynen iletirken, basınç yüzey alanına ters orantılı olacak şekilde değişir.
& Homojen cisimleri yatay konumda kesersek, ağırlık azalıp yüzey alanı değişmeyeceği için basınç azalır. Dikey kesildiğinde ise, hem ağırlık hem de yüzey alanı aynı oranda azalacağı için basınç değişmez.
Aysel UYSAL KÖSE
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder